Czy znasz wszystkie wymienione poniżej zawody (rzemiosła, profesje)? Niektóre z nich już wyginęły lub zostały zastąpione przez inne. Fani survivalu (sztuki przetrwania) zapewne chętnie by posiedli umiejętności konieczne do wykonywania wielu spośród poniższych rzemiosł. I ja mam taką ambicję, pytanie tylko czy starczy samozaparcia i czasu na opanowanie przynajmniej niektórych z nich.

bartnik- osoba, która dawniej zajmowała się chowem pszczół (głównie leśnych) w specjalnie w tym celu wydrążonych dziuplach drzew, czyli barciach; zajmował się pozyskiwaniem miodu i wosku od leśnych pszczół, tak całkiem dzikich, jak i osadzonych w specjalnie dzianych w kłodach barciach; bartnik mógł mieć nawet do 400 pni pod opieką na ściśle określonym stałym terenie; bartnicy od niepamiętnych czasów organizowali się w rodzaj samorządu-cech i mieli zwyczajowe prawo karania za zniszczenie i okradanie barci, nawet okrutną śmiercią; od bartników wywodzą się pasiecznicy.
pasiecznik - osoba zajmująca się pracą w pasiece lub barci, przy pszczołach; pszczelarz, hodowca pszczół w warunkach przyzagrodowych; w XIII w. raczej tylko eksperymentalnie prowadzone przy zakonach; po unicestwienu bartnictwa poprzez serwitutowy zakaz wstępu włościanom do lasu (XIX w.) gwałtownie rozwinęło się w osobną gałąź gospodarki rolnej.
miodowar - wyrabiający miód pitny, napój z miodu i chmielu (był ważnym artykułem eksportowym)
pszczelarz, bartnik - osoba zajmująca się pracą w pasiece lub barci, przy pszczołach

łagiewnik - dawniej osoba z ludności służebnej wytwarzająca skórzane pojemniki podróżne do napojów; później również drewniane i metalowe, łagwie, łagiewki, naczynia klepkowe; nazwa łagiewnik wywodzi się z łacińskiego słowa lagena - łagiew, oznaczającego puchar, flaszkę, naczynie podróżne
garncarz - rzemieślnik zajmujący się wytwarzaniem naczyń z gliny, ich wypalaniem, polewaniem, szkliwieniem i glazurowaniem; jakość wyrobów zależała od umiejętności dobrania gatunku gliny i jej wyrobienia do rodzaju naczynia oraz od dobrania właściwej temperatury wypału ; często też -> zdun
garncarstwo
powroźnik - osoba zajmująca się produkcją lin i powrozów poprzez splatanie lub skręcanie kilku oddzielnych sznurów, wykonywanych z pasów skóry lub włókien konopi, sizalu, manili, juty i innych; rzemiosło to towarzyszyło szkutnictwu
sitarz - rzemieślnik zajmujący się tworzeniem sit, prostych urządzeń służących do oddzielania od siebie metodą przesiewania obiektów mniejszych, mogących przejść przez oka sita, od większych, pozostających na powierzchni sita.

zdun- prawdopodobnie początkowo oznaczał wszystkie zawody związane z gliną; w późniejszym czasie rzemieślnik specjalista zajmujący się budową i naprawą pieców (pokojowych, kuchennych, chlebowych, itp) i kominków;
dekarz, dekarz rzemieślnik, zajmujący się pokrywaniem i naprawianiem dachów materiałami dekarskimi tj.: dachówkami, blachodachówkami, kamieniem np. łupkiem naturalnym lub strzechą (pokryciem dachowym ze słomy lub trzciny wykonywanym na dachach o dużym spadku)
murarz - rzemieślnik wykonujący prace związane z wznoszeniem budowli kamiennych lub ceglanych, gdzie czynnikiem wiążącym te materiały jest zaprawa murarska
ceglarz, cegielnik, strycharz - rzemieślnik wyrabiający cegły; wytwarzał, uklepując glinę w drewniane formy, cegły surowe i suszył je; cegły niewypalane służyły do wypełniania ścian o konstrukcji szachulcowej, wznoszenia palenisk i pieców itp.; część cegieł było wypalane i służyło do wznoszenia reprezentacyjnych budowli
strycharz z odpowiednio wyselekcjonowanej gliny wyrabiał dachówki i je wypalał; często i były dodatkowo szkliwione i glazurowane
brukarz, kamieniarz pracownik drogownictwa, który brukuje, naprawia i rozbiera nawierzchnie ulic, placów, dróg, chodników, skarp i przejazdów; kamieniarz zajmuje się wydobywaniem i obróbką kamienia
tynkarz , tynkarz murarz specjalizujący się w zakresie tynkowania
piaskarz - wydobywał i handlował piskiem i żwirami potrzebnymi do budowania; najlepsze gatunki piasku pozyskiwano z rzeki, równocześnie regulując jej koryto.
malarz rzemieślnik, artysta zajmujący się malarstwem zajmujący się malowaniem płaszczyzn, przedmiotów powłokami, liniami, punktami, kolorem, farbą itp
ślusarz, ślusarz, ślusarstwo rzemieślnik, zajmujący się obróbką metali na zimno, wykonujący różne przedmioty z metalu - części do mechanizmów np. okucia budowlane, montuje i naprawia np. zamki, dorabia do nich klucze.
szlifierz - rzemieślnik zajmujący się obróbką ubytkową różnorodnych materiałów (usuwaniem materiału poprzez szlifowanie w celu uzyskania założonych wymiarów lub kształtu posługując się narzędziami (tarcze ścierne) lub proszkami ściernym) oraz polerowanie stosowanym jako obróbka wykańczająca)

rębacz drewna (Holzhacker) - zajmował się przygotowywaniem drewna opałowego, bądź łupiąc ścinki kloców z wyrębu, bądź pozyskując z połomów i prześwietlania lasu; drewno było podstawowym źródłem energii w procesach wytwórczych i w gospodarstwie domowym (obok węgla drzewnego).
drwal - zajmował się wyrębem, czyli pozyskiwaniem drewna z lasu, na potrzeby budownictwa, meblarstwa, szkutnictwa; prawdopodobnie wytwarzał od razu na wyrębie deski darte; współcześnie człowiek pracujący w leśnictwie, który ścina drzewa i dostarcza drewno np. dla przemysłu budowlanego i papierniczego
cieśla , cieśla zajmował się ciesiołką czyli wykonywaniem konstrukcji drewnianych, budownictwem drewnianym oraz czasami pracami z zakresu ->stolarstwa; współcześnie zajmuje się obróbką drewna, wykonując elementy konstrukcji, części wyposażenia oraz detale z drewna, trwale związane z obiektem działania (budynek, budowla, okręt). W odróżnieniu od stolarza - cieśla zajmuje się wykonywaniem konstrukcji wieńcowej (zrębu) budynku, więźby dachowej, a stolarz budowlany wykonywaniem podłóg, drzwi, okien
tracz - przy pomocy piły przecierał kłody wytwarzając kantówki do wznoszenia konstrukcji drewnianych
szkutnik- rzemieślnik budujący lub naprawiający małe statki wodne: łodzie, jachty lub kutry z drewna lub tworzyw sztucznych
korabnik - przedstawiciel ludności służebnej w dawnej Polsce, zajmująca się wyrobem łodzi (korabi) na potrzeby dworu książęcego
sannik - wyrabiał pojazdy na płozach, m. in. sanie
snycerz, snycerz rzemieślnik zajmujący się rzeźbieniem w drewnie (rzemiosło artytystyczne)
stolarz, stolarz, stolarz
meblarz- wytwórca elementów wyposażenia wnętrz, głównie mebli
grzebieniarz - wytwórca grzebieni i drobnych przedmiotów ozdobnych z rogu, kości i drewna
bednarz - rzemieślnik zajmujący się bednarstwem; wykonywał drewniane naczynia klepkowe w tym beczki, balie, wiadra, skobki, kufle oraz miski klepkowe
kołodziej/stelmach - rzemieślnik zajmujący się wyrobem drewnianych wozów i kół
maziarz - handlarz mazią i smołą; maź stosowano jako smar do piast kół w wozach, zabezpieczania żelaza przed korozją, ochrony drewna przed nasiąkaniem; smołę do uszczelniania łodzi i kadzi; możliwe, że z rejonów występowania pozyskiwano naturalny asfalt i ropę naftową (olej skalny)

kowal, kowal - rzemieślnik zajmujący się tworzeniem (wykuwaniem) przedmiotów z metalu (głównie żelaza) w kuźni np. podkowy dla koni
kowal narzędziowy wykuwał w kuźni narzędzia dla innych rzemieślników: topory, świdry, piły, sierpy itp.
kowal podkuwacz wykuwał podkowy i podkuwał konie oraz przeprowadzał zabiegi pielęgnacyjne kopyt
kowal-ślusarz wykonywał precyzyjne narzędzia, zawiasy, zamki i klucze, okuwał skrzynie
kowal kling - gladiarius, rzemieślnik który ten zajmował się wykonywaniem kling
kuźnik w kuźnicy przekuwał na gorąco łupy z dymarek na pełnowartościową stal; wytwarzał kęsy, sztaby, pręty, taśmy a nawet blachy; w kuźnicach stosowano napędzane siłą koła wodnego młoty spadowe
tokarz - wykonywał na tokarce drewniane? elementy mebli oraz naczynia (miski, kubki) ; na tokarkach wykonywano też prace wykończeniowe odlewów cynowych i mosiężnych
rudnik - kopacz rud żelaza; często jednocześnie dymarz
dymarz (hutnik żelaza) - metalurg pracujący przy dymarce - piecu do otrzymywania żelaza
hutnik szkła - przygotowywał surowiec i wytwarzał szkło, a z niego wyroby (naczynia, gomółki, tafle)
grawer - rzemieślnik zajmujący się żłobieniem twardym narzędziem wzorów w metalu, szkle, kamieniu
konwisarz, konwisarz rzemieślnik zajmujący się wyrobem i obróbką przedmiotów z cyny i spiżu np. kielichów, lichtarzy i świeczników, zastawy stołowej; najwięcej przedmiotów powstawało metodą odlewania, część była wykuwana
ludwisarz - mocno wyspecjalizowany rzemieślnik odlewający z brązu, miedzi, mosiądzu lub spiżu dzwony, lufy do dział, posągi, świeczniki i przedmioty codziennego użytku czy inne odzobne przedmioty i rzeźby typu: świeczniki, lichtarze, kinkiety, klamki, popielniczki, ozdoby do uprzęży konnych co jednak stanowiło działalność uboczną odlewnik (giser) - wykonywał różne przedmioty codziennego użytku oraz ozdoby metodą odlewania; topił metale w tyglach, najczęściej mosiądze (czasami również żelazo)
płatnerz płatnerz dawniej rzemieślnik zajmujący się kształtowaniem przedmiotów z metalu takich jak elementy zbroi, tarcze, hełmy itp
mincerz, mincerz - pracownik mennicy produkujący monety
złotnik - wytwarzał ozdoby z metali szlachetnych, kości słoniowej, pereł i drogich kamieni
gwoździarz wyspecjalizowany kowal wykonujący ćwieki, gwoździe i klamry do łączenia konstrukcji drewnianych, jego warsztat to kuźnia
iglarz - wykonywał szpile (fibule) i igły do szycia, z metalu (żelaza, miedzi, mosiądzu) metodą kucia na zimno
nożownik wyrabiał noże, to znaczy - oprawiał gotowe klingi i wykańczał rękojeść
medalier - wykonywuje drobne form rzeźbiarskie w formie medali, najczęściej w celu uczczenia jakiejś osoby lub wydarzenia
blacharz - wytwarza i naprawia przedmiotów z blachy i krycie dachów blachą, współcześnie dot. głównie karoserii samochodowej
brązownik - wykonywuje odlewy z brązu, zwłaszcza pomnikw oraz pokrywa przedmioty brązem
miecznik - wytwarzał, oprawiał i ostrzył miecze; w szerszym znaczeniu również inną broń białą (jak na przykład szpad, rapierów, toporów, puginałów itp.)
druciarz - wędrowny rzemieślnik zajmujący się druciarstwem, który naprawiał sprzęty gospodarstwa domowego i wyrabiał drobne przedmioty domowego użytku z drutu, na przykład łapki na myszy, drutował rozbite naczynia ceramiczne, na przykład gliniane garnki, co polegało na silnym ściągnięciu skorup siatką drucianą

puszkarz- rzemieślnik, który wyrabiał broń palną, w szczególności armaty i działa ze spiżu ;nazwa rzemiosła pochodzi od puszki, czyli ogólnego określenia broni palnej używanego w Polsce w XV oraz na początku XVI wieku
rusznikarz rzemieślnik zajmujący się wyrobem, naprawą i konserwacją ręcznej broni palnej
łożownik
szychterz - zajmował się obsadzaniem broni w drzewo
grotnik - wyrabiał groty do strzał i dzid
szczytnik - zajmował się wyrobem szczytów czyli drewnianych tarcz bojowych
tulnik - wykonywał tuły, póżniej nazywane kołczanem lub sajdakiem, do przenoszenia strzał oraz łubie - futerał z kory lipowej (łubu) na łuk
skotnik - hodował bydło na potrzeby dworu i drużyny książęcej
kobylnik, koniarz - hodował konie na potrzeby dworu i drużyny książęcej
żyrdnik (żerdnik) - funkcjonował jedynie na dworach, zajmował się przewożeniem i rozbijaniem namiotów

wikliniarz - rzemieślnik wytwarzający przedmioty z wikliny m.in. meble i wyroby koszykarskie
plecionkarz rzemieślnik wyrabiający wszelkiego rodzaju plecionki ze słomy, wikliny, rafii, rogożyny, rotangu, bambusa, słomy ryżowej, włókien kokosowych i sizalowych itp. w tym kosze
koszykarz, (koszykarstwo) - rzemieślnik wyplatający kosze z odpowiednio przygotowanych włókien roślinnych (z wikliny, trawy, rattanu, słomy czy bambusa)

krawiec, krawiectwo - rzemieślnik zajmujący się szyciem (ręcznie - igłą lub maszyną) bielizny oraz odzieży, z tkaniny, dzianiny, i sukna
hafciarz - rzemieślnik włókiennictwa wytwarzający hafty
hafterz (haftarz) - zajmował się wyszywaniem, np złotą nicią
tkacz (płóciennik), tkactwo - wytwórca tkanin
sukiennik? sukniarz? wyrób sukien por. sukiennice
folusznik, folusznictwo rzemieślnik trudniący się przygotowywaniem tkanin i czyszczeniem ubrań; z gotowych wełnianych tkanin wytwarzał tkaniny folowane czyli zagęszczone przez częściowe sfilcowanie ; również wytwórca filcu (później filcownik); miejscem pracy czyli warsztatem folusznika był folusz
kobiernik - tkacz wyspecjalizowany w wytwarzaniu kobierców i ciężkich tkanin dekoracyjnych
powroźnik, powroźnik
sznurówkarz
szmuklerz, pasamonik - rzemieślinik zajmujący się szmuklerstwem czyli wyrabiania pasów, galonów, frędzli, taśm przerabianych metalowymi nićmi (ogólnie wyrobów pasmanteryjnych, ozdobnych, ornamentowych)
Pasmanteria, wyroby pasmanteryjne, wyroby szmuklerskie, dawniej pasamony, wyroby pasamoniczne (z wł. passamano) to wyroby włókiennicze używane jako ozdoba, wzmocnienie lub ochrona brzegów, do obszywania brzegów ubiorów, tkanin dekoracyjnych, obić tapicerskich. Ich wytwarzaniem zajmowali się szmuklerze, zwani też pasamonikami
szwiec (szwacz) - ktoś, kto potrafi szyć czyli łączyć skóry lub tkaniny przy pomocy nici
czapknik - rzemieślnik wytwarzający czapki

szewc - wytwórca obuwia ; w mniejszych ośrodkach również garbował skóry
łatacz butów (szewc naprawkowy) - szewc pozacechowy często wędrujący od osady do osady
Termin skórnictwo obejmuje wiele zawodów związanych z obróbką i wykorzystaniem skór zwierzęcych. Między innymi garbarstwo, szewstwo, miechownictwo (kaletnictwo), futrzarstwo, pasamonictwo, białoskórnictwo, siodlarstwo, pargaminnictwo
kaletnik rzemieślnik wykonujący skórzane: torby, paski, portfele, portmonetki, kalety (skórzane sakiewki noszone u pasa) itp.
garbarzzajmował się wyprawianiem skór i futer czyli garbowaniem
rymarz- rzemieślnik zajmujący się wytwarzaniem uprzęży konnych, siodeł, akcesoriów jeździeckich i skórzanych pasów pędnych
miechownik (kaletnik) - ginący zawód rzemieślniczy związany z wyrobem miechów, miechownik wykonywał wyroby przede wsystkim z cienkiej skóry: torby, sakwy, miechy, mieszki itp. oraz elementy odzienia: rękawice, skórzane spodnie i kaptury
kaletnik
tasznik - wytwarzał torby i sakwy skórzane patrz: miechownik
pargaminnik, pergaminnik - rzemieślnik, garbarz wyrabiający pergamin (zwój pergaminu świetnie wyprawiony)
białoskórnik - garbarz specjalizujący się w wytwarzaniu cienkich, delikatnych skór na rękawiczki i odzież

siodlarz - rymarz
kuśnierz - rzemieślnik zajmujący się wytwarzaniem wyrobów skórzanych (kożuchy, serdaki, futra, czapki, rękawice, mufki)
folusznik
kordybant (kurdybant, kurdybannik) - garbarz wyprawiający skórę koźlą, rzadziej jagnięcą czy cielęcą; by następnie była ozdobnie wytłaczana i barwiona, tzw. konrdyban, używany na obicia mebli, ścian, na obuwie.
olsternik - wyrabiał skórzane futerały na pistolety
futrzarz

rogownik, rogownik rzemieślnik wykonujący różne przedmioty z pochew rogowych (nazywanych powszechnie "rogami" lub "rogiem") będących stwardniałym wytworem naskórka (występuje m.in. u bydła, kóz). Dotyczy wyrobów takich jak naczynia - "rogi do picia" i instrumenty muzyczne - "rogi do grania"
tabacznik

tapicer, meblarstwo - rzemieślnik zajmujący się wyścielaniem i obijaniem tkaniną, skórą lub innym materiałem: mebli, siedzeń, wnętrz pojazdów itp.

jedwabnik?, jedwab rzemieślnik zajmujący się obróbką tych oprzędów i wytwarzaniem z nich jedwabiu (oraz rolnik zajmujący się uprawą morwy na potrzeby produkcji oprzędów jedwabników)

olejarz- rzemieślnik zajmujący się produkcją olejów

młynarz - właściciel młyna, w którym urządzenia mechaniczne mieliły ziarna zbóż na kasze i mąkę

rolnik - osoba pracująca na roli, uprawiająca swoje lub cudze pole
rzeźnik - zajmował się skupem, ubojem, rozbiorem tuszy i handlem mięsem
rybak - zajmował się odłowem ryb w rzekach i jeziorach oraz handlem rybami
rybitw - to co łowi ryby, rybak, piscator
niewodnik - rzemieślnik wyspecjalizowany w wyrobie sprzętu rybackiego, w tym niewodów i sieci
kucharz - osoba zajmująca się przygotowywaniem posiłków ; na stałe pracowali jedynie w klasztorach, dworach biskupich i książęcych
piekarz - rzemieślnik wypiekający chleb i inne pieczywo (w tym słodkie bułki); mieli swoje ławy chlebowe w miastach i na jarmarkach
cukiernik, cukiernictwo

fryzjer
groomer

woźnica, furman,, stangret, kocis (pański furman)
wozak (furman) posiadał konie i wóz, dzięki czemu pełnił rolę usług transportowych w pobliżu miasta: dowoził opał, materiały na budowę, zwoził towary z okolicznych wsi służebnych itp.
woziwoda - dostarczał do warsztatów i domostw czystą wodę czerpaną z pobliskiej rzeki lub strumienia (w tym czasie jeszcze nie praktykowano kopania studni)

zecer - wysoko kwalifikowany pracownik zecerni wykonujący skład ręczny lub maszynowy na potrzeby druku typograficznego
introligator - rzemieślnik zajmujący się ręcznym oprawianiem różnych wydawnictw oraz zdobieniem opraw

lutnik, lutnictwo - rzemieślnik zajmujący się budową lub naprawą szyjkowych instrumenty strunowe

zegarmistrz - rzemieślnik zajmujący się głównie naprawą zegarów i zegarków

bursztynnik, bursztyniarstwo rzemieślnik zajmujący się wyrobem przedmiotów z bursztynu
jubiler, jubilerstwo - rzemieślnik artystyczny zajmujący się wytwarzaniem wyrobów ze złota, platyny, srebra, stopów, metali szlachetnych, kamieni szlachetnych oraz innych drogocennych materiałów

babka, akuszerka - kobieta pomagająca rodzącym kobietom w połogu
felczer - hirurg polowy, wykonujący proste zabieg, o kwalifikacjach niższych od lekarza
znachor - osoba bez wykształcenia medycznego, zajmująca się leczeniem ludzi
medyk - lekarz wykształcony na uniwersytecie; początkowo osoba duchowna, zakonnik lub zakonnica, po 1215 r. zajmuje się wyłącznie "wnętrzem ciała" pozostawiając leczenie urazów i ran chirurgom
lekarz
aptekarz - początkowo to jeden z braci zakonnych, później - osoba świecka związana z miastem lub dworem, zajmująca się sporządzaniem leków (nie mylić z -> zielarzem) ; aptekarze przez wiele wieków wytwarzali ponadto mydło i świece (mydlarze, świecarze)
zielarz - zajmował się zbieraniem, skupem i uprawą roślin leczniczych; zaopatrywał aptekarzy i medyków w podstawowe surowce roślinne; sporządzał mieszanki ziołowe, w potrzebie zajmował się leczeniem
chirurg - "lekarz ran" , oddzielony od zawodu medyka po 1215r; zajmował się leczeniem urazów, ran i złamań; wolno mu było działać wyłącznie "od zewnątrz ciała"
weterynarz - lekarz zwierząt, zajmujący się ich badaniem i leczenia oraz do kontroli środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego
balwierz -> cyrulik, golarz, fryzjer ) - osoba zajmująca się usługami medycznymi najniższego poziomu (puszczanie krwi, rwanie zębów, czyszczenie uszu, leczenie czyraków itp.) i usługami higienicznymi (golenie, obcinanie włosów, kąpanie) a także nieskomplikowanymi operacjami i leczeniem lekkich chorób - po za czynnościami higienicznymi i fryzjerskimi mógł stawiać bańki, upuszczać krew, usuwać zęby, nastawiać złamania i zwichnięcia oraz leczyć świeże rany.
dziegciarz - wytwarzał dziegieć - smolistą substancję powstającą w trakcie suchej destylacji drewna, stosowany do zaprawiania skór juchtowych, do zabezpieczania skór i drewna przed gniciem i owadami, do leczenia chorób skórnych u ludzi i zwierząt, do zabezpieczania kopyt końskich przed chorobami; najsilniejsze właściwości lecznicze posiada dziegieć z kory brzozowej, najpopularniejszy - z drewna bukowego; substancja podobna do dziegciu wytwarzana z innych gatunków drewna to maź; dziegieć na skalę przemysłową wytwarzano przy mielerzach, do celów leczniczych również w gospodarstwach domowych. Por. dziegieć
łaziębnik - prowadził miejską łaźnię, która finansowana była przez cechy i panujących; oprócz grzania wody, szykowania środków myjących i sprzątania, zajmował się goleniem a nawet wyrywaniem zębów; w niektórych miastach miał obowiązek zajmowania się żebrakami; łaźnie przydomowe posiadało wielu mieszczan i niemal każda wiejska osada

klikon/krzykacz miejski osoba ogłaszająca różne informacje na specjalne okazje; dawniej funkcja klikona oznaczała również powtarzanie tłumowi na wiecach tego, co obwieszczał przywódca; klikon pełnił funkcję dzisiaj spełnianą przez sprzęt nagłaśniający

grabarz - dokonywał pochówków i opiekował się cmentarzem; czasami miał obowiązek usuwania padłych zwierząt z miasta lub był rakarzem
hycel, rakarz - zajmował się odławianiem bezpańskich psów, usuwaniem padłych zwierząt i zarażonych wścieklizną (zwłaszcza lisów)
rakownik - człowiek zajmujący się odłowem, a czasem przerobem raków?;

Włóczkowie - dawni flisacy, którzy zajmowali się spławianiem drewna na Wiśle. Nazwa "włóczkowie" wzięła się od "włóczenia" drewna po wodzie.

solnik - rzemieślnicy warzący sól i jednocześnie handlarze solą
warzelnik - wytwarzał sól poprzez odparowanie wody morskiej (również importowanej z Morza Północnego), naturalnych wód solankowych oraz oczyszczał surową sól kamienną
górnik solny - zajmowali się wydobywaniem soli kamiennej, pracując na własny rachunek, tworzyli dobrze zorganizowane kompanie o ścisłej hierarchii
górnik rud - wydobywali rudy miedzi, ołowiu, srebra; tworzyli korporacje, które zajmowały się nie tylko wydobyciem, ale również metalurgią
kopacz gliny wydobywał glinę w gliniankach i przygotowywał odpowiednie gatunki na potrzeby murarzy, ceglarzy, strycharzy i garncarzy; glina była jednym z podstawowych materiałów budowlanych: od wyklepywania polep (podłogi), poprzez wylepianie ścian chat plecionkowych i szachulcowych, po spajanie kamienia w ciężkich budowlach obronnych
plumbarius - zajmował się przeróbką ołowiu; wytwarzał rury, blachy, rynny itp.; lutował też ołowiem lub cyną blachy i naczynia miedziane; łączył i budował instalacje z rur ołowianych doprowadzające wodę
potasznik - wytwarzał ług i potaż (węglan potasu) z popiołu będącego odpadem przy wypalaniu węgla drzewnego, lub celowego wypalenia drewna bukowego do popiołu, dla potrzeb rafinacji miedzi i srebra;
smolarz - człowiek trudniący się wyrobem smoły lub handlujący smołą, a także wypalaniem węgla drzewnego
węglarz - pracował w osadach w głębi lasów (często wspólnie ze smolarzami, dziegciarzami i potasznikami); w mielerzach przerabiali drewno na węgiel drzewny konieczny w metalurgi (żelaza, metali kolorowych i kruszców), kuźnictwie (kowalstwie) i gospodarstwie domowym; ubocznym produktem była smoła drzewna

węglarze, dziegciarze, smolarze i potasznicy używali mielerza tj. pieca do suchej destylacji drewna; w zależności od gatunku drewna i sposobu prowadzenia wypału otrzymywano: terpentynę, maź, dziegieć, smołę, węgiel drzewny i popiół (z niego ług i potaż)
garbarze oraz ... wykorzystywali wapiennik - piec do wypalania wapna ze skał wapiennych, potrzebny do garbowania skór, w budownictwie do zapraw i tynków, do malowania i odgrzybiania pomieszczeń
zamtuz (dom publiczny) - prowadzony był przez kata (a bezpośrednio - żonę kata) pracowały w nim kobiety, najczęściej przestępczynie "w zamian za wyrok", niewolne dziewczyny a czasami same chętne; zamtuz nadzorowany był przez rajców (w miastach, które nie stać było na kata, wstydliwie ukrywały jego istnienie, dlatego brak wzmianek o zamtuźnikach)
łazęka - osoba zajmująca się zawodowo lub dorywczo łazowaniem (karczowaniem nieużytków pod uprawy)
myśliwy - osoba, która na zlecenie właściciela lasów łowiła dziką zwierzynę i polowała na nią dostarczając mięso i futra
łowczy - osoba nadzorująca polowania na wyznaczonym terenie
winiarz - zajmował się uprawą winogron i produkcją wina ; wiele winnic uprawianych było przez zakonników
rachmistrz - osoba biegła w arytmetyce czyli wykonywaniu obliczeń matematycznych
abacysta - rachmistrz posługujący się abakiem (liczydłem)

Więcej o zawodach/rzemiosłach/zajęciach:
Ginące_zawody
Rzemiosła dawne
Garncarstwo i nie tylko
Rzemiosła różne
Słownik rzemiosł XIIIw
Słownik przedmiotów dawnych

Ciekawostka: W Krakowie wokół Starego Miasta istniało kilkadziesiąt baszt dedykowanych różnym rzemiosłom. Baszta to budowla obronna, stanowiąca element starożytnego i średniowiecznego muru obronnego w postaci wysunięcia jego fragmentu przed lico i wzniesienia ponad jego poziom. Do dzisiaj zachowane to: Baszta Pasamoników (Szmuklerzy), Baszta Cieśli (Ciesielska), Baszta Stolarzy i Powroźników oraz Baszta bramna Floriańska. Istniały także m.in. Baszta Szewska, Baszta Rzeźników, Baszta Grzebieniarzy (Grzebienników), Baszta Przekupników, Baszta Barchanników, Baszta Czapników, Baszta Kurdybaników, Baszta Piekarska, Baszta Kowali, Baszta Siodlarzy, Baszta Pierścienników, Baszta Bednarzy, Baszta Murarzy i Kamieniarzy, Baszta Rymarzy, Baszta Iglarzy, Baszta Malarzy, Baszta Solarzy, Baszta Cyrulików, Baszta Miechowników, Baszta Kaletników (Farbiarzy), Baszta Blacharzy, Baszta Rusznikarzy, Baszta Nożowników, Baszta Czerwonych Garbarzy, Baszta Garncarzy, Baszta Paśników, Baszta Introligatorów (Stelmachów), Baszta Łaziebników (Krupników i Śledziarzy), Baszta Ceklarzy, Baszta Katowska, Baszta Mieczników (Mydlarzy).

Nazwy niektórych dzielnic we współczesnym Krakowie, powstałych wskutek przyłączenia sąsiadujących osad, wsi i miast, Łagiewniki, Skotniki, Garbary, Mydlniki, Rybitwy

Do strony głównej