Z językiem słoweńskim (slovenski jezik lub slovenščina) spotkałem się po raz pierwszy podczas wyjazdu w Alpy Julijskie z zamiarem zdobycia Triglavu - najwyższej góry Słowenii. Miesiąc później odwiedziłem stolicę tego kraju - Ljubljanę - przy okazji spotkań poliglotów i esperantystów - oraz przepiękne jeziora Bled i Bohinj. Znajomość podstaw języka słoweńskiego bardzo się przydała i zamierzam go dalej się uczyć.

Podobnie jak chorwacki lub serbski, słoweński jest językiem indoeuropejskim należącym do zachodniej podgrupy języków południowosłowiańskich. Jest blisko spokrewniony z dialektami kajkawskim i czakawskim języka chorwackiego i w mniejszym stopniu z dialektem sztokawskim, będącym podstawą standardowych języków: bośniackiego, chorwackiego, czarnogórskiego i serbskiego. Dlatego podobno zrozumiały dla wielu mieszkańców krajów bałkańskich.
Od późnego średniowiecza aż do rozpadu Monarchii Austro-Węgierskiej w 1918 na terytorium dzisiejszej Słowenii językiem elit był niemiecki, słoweński zaś był używany w niższych warstwach społecznych. W tym czasie język niemiecki miał duży wpływ na słoweński, przez co we współczesnym języku potocznym zachowały się liczne germanizmy.

Jak to bywa w podobnych językach z sąsiadujących krajów/tej samej rodziny języków istnieje wiele (niemal) identycznie pisanych wyrazów jednak o zupełnie odmiennym znaczeniu, tzw. "fałszywych przyjaciół tłumacza", między słoweńskim a polskim czy innymi językami słowiańskimi, które dobrze jest poznać aby uniknąć niespodzianek :-) Poniżej przykłady:

Przejdź na koniec listy

	(sl) družina	= (pl) rodzina
	(pl) drużyna	= (sl) moštvo
	(sl) stolica	= (pl) katedra
	(pl) stolica	= (sl) glavno mesto
	(sl) hvala	= (pl) dziękuję
	(pl) chwała	= (sl) slava
	(sl) sad	= (pl) owoc, rezultat, wynik
	(pl) sad	= (sl) sadovnjak
	(pl) sklep	= (sl) konkluzja, wniosek
	(pl) sklep	= (sl) prodajalna, krám, trgovina
	(sl) jutro	= (pl) rano, poranek
	(pl) jutro	= (sl) jútri , jutrišnji dan
	(sl) morda	= (pl) może, być może, ewentualnie
	(pl) morda	= (sl) rilec, šoba, gobec, nosnica, obličje
	(sl) podatki	= (pl) dane, informacje, opis
	(pl) podatki	= (sl) davki
	(sl) kot	= (pl) kąt, róg; jak, jak gdyby, jako, podobnie, równie, kiedy; chociaż, ponieważ
	(pl) kot	= (sl) maček (Maciek? :-)
	(sl) otrok	= (pl) dziecko
	(cz) otrok	= (pl) niewolnik
	(sl) morda	= (pl) być może, ewentualnie, podobno
	(pl) morda	= (sl) gobec, žnable, čelist

Charakterystyczną cechą języka słoweńskiego jest liczba podwójna - szczególna forma gramatyczna dla opisu dwóch osób, przedmiotów, pojęć itp. (obok liczby pojedynczej i mnogiej; jedynie w tym języku zachowana spośród dawnych języków słowiańskich). Słownik słoweńsko - polski
Słownik polsko - słoweński
Podstawowe słownictwo PL - SL
Podstawowe słownictwo SL - PL
Czar Słowenii Słoweński - elementy w 17 minut
Osobliwości języka słoweńskiego

Piosenki słoweńskie: Dekle moje, pojdi z menoj po fińsku i słoweńsku czyli Dziewczyno moja, chodź ze mną

Ucząc się języka warto poznać kraj, w którym jest używany. Polecam odwiedzić Triglav czyli najwyższy szczyt Alp Julijskich, który znajduje się we fladze Słowenii, Jezioro Bled położeone w pobliżu Triglawskiego Parku Narodowego, popłynąć do Pletną do zamku na wyspie, wędrować wzdłuż rzeki biorącej swój początek w masywie Triglava i wpadającej do Adriatyku, która krystalicznie czysta woda o szmaragdowy koloerze dzięki wapieńcowym kamieniom tworzącym jej koryto. Jezioro Bled, Jaskinię Postojną położoną między Ljubljaną a Triestem, Słoweński Kras, Predjamski Grad, miasto Ptuj. Oczywiście warto skosztować typowych potraw słoweńskich: Štruklji, Prekmurska gibanica prekmurska-gibanica Ritschert >jota Istrian_stew Žganci >potato-zganci Potica Bograč goulash, Koza čurak, Brinjevec, Tropinovec, Slivovica Laško Zlatorog wina Refošk.

Podobno najczęściej używane wyrazy słoweńskie:
A gremo w hribe ? - Jedziemy w góry? (powędrujemy?) - are we going for a hike?
A dej, dej - Fakt, zgadza się - Yeah, right
Pejt, pejt, pejt - No, dalej! - Go, go, go!
K'r neki - Cokolwiek - Whatever
Pa - I - And
Pojma nimam - Nie mam pojęcia - I have no clue
To pa ne moreš verjet - Nie do wiary! Niewiarygodne! - Unbelievable! Hudo! - Wspaniale! - Great!
Noro! - Niesamowite! - Awesome!
Fino - Dobrze! - Fine
Lepo - Ok - Nice
O kako lepo! - O jak dobrze! - How nice!
Ful - Bardzo - Very
Dobe pa odlicno
Bejž no /Pojdi stran (?)/ - Idź stąd, idź precz! - Go away!
A res? - Naprawdę? - Really?
Prov - Ok - Prov
Veliko točeno - Duże lane - Large beer
Zobacz też razvezanijezik

Przykłady niełatwo wymawianych wyrazów słoweńskich (niektóre to prawdopodobnie ljubljański dialekt):
srž - crux
trd - hard
brž - quickly
zdrs - slip
vrsk - sparkle
čmrlj - bumble bee
ašnpehar /dialekt/, pepelnik - popielniczka - ashtray - Aschenbecher
šnirctihl /dialekt/, robec - tissue - papierowa chusteczka - Taschentuch
maroderam - jestem ranny - I'm injured
fajercajg - zapalniczka - lighter
hohšponunga - wysokie napięcie - high voltage
češplija - śliwka - plum
žvrgolišce - punkt internety bezprzewodowego - a hotspot
bemfl - BMW - BMW
pripravlen kot gnojne vile za varzet - as prepared as a crap covered pitchwork for your pocket
Bog in batina - God and executioner
bruhuhuzaklc - ziplock bag
čavhnjen - slightly crazy
Dej gmh bk - zostaw mnie w spokoju - leave me alone, idiot
Dej ne prbiji - Stop lyining/exaggerating
žuželčkast - bug-like

Pewne trudności w opanowaniu słoweńskiego może stwarzać fakt, że często występuje wiele form tego samego słowa z powodu funkcjonowania różnych dialektów np.: słowo 'tukaj' (tutaj) .. tukaj, tu, tuki, tukej, tule, tle, kle, tlele, tukejle...wszytkie mają to samo znaczenie

Łamańce językowe: "Iz Ježce čez cesto v Štožce po rožce." (źrodło: A COLLECTION OF SLOVENE TONGUE TWISTERS):

*Perica reže raci rep
*Plug pod klopjo
*Klop pod klopjo
*Iz Jež'ce čez cesto v Stož'ce
*V Stož'ce po rož'ce'
*Pešec gre čez cestišče
*Če čebula nebi imela če bi bila samo bula

Klopot pod klopjo.
Ščisti se pešec čez križišče.
Križišče čez mostišče.
Pikčasta ptička v pikčasti kletki.
Z Ježce čez cestišče v Stožce.
Klop pod klopjo.
Bezgov brizgec brizga bezgovo brozgo.
Kaplanov klobuk pod klopjo.
Na Kal pr Kral so kravo klal.
Tolpa natika kita na plot.
Če čebela ne bi če imela bi čebela bila bela.
Pazi se pazi, da te Pazi ne opazi, ker če te Pazi opazi, se pazi.
Perica reže raci rep.
Pešci ščistite se s cestišča.
Če bi čebula če ne imela bi čebula bila bula.
Plonk pod plotom.
Pešec pešači čez peskasto cestišče.
Od Ježce čez cesto v Stožce po rožce.
Edo suče meč usode.
Kompot pod klopjo.
Iz Ježce čez cestišče v Stožce po rožce, je škof iz škafa skoču po bičišče iz čričkovih koščic, ker je imel vnetje ledvičnih čašic.
Peter pazi se, če si za pretep.
Historyjka z TV, polegająca na powtarzaniu litery "P": Peter Petrka pa Petra Petrovčič, prav prijeten par, pripeljeta pri Petrolu. Prodajalec pozdravi pa pravi: "Prosim, povejta po poljsko prašič." Peter pa Petra pa povesta: "Piškoti. Plenice. Praprot." Prodajalec pa pravi po poljsko: "Pišuka, Poldi." Petra pa potem pove po poljsko: "Porkamotorka!" "Potem pa pejta piščanca pojest," pravi prodajalec. Peter pa Petra pozdravita pa pojdeta po polju pobirat piščance

Do strony o językach