Chwostki uczą swoje jaja śpiewu
Nauczanie zarodków (embrionów) hasła potrzebnego dla otrzymania żywności pomaga rodzicom uniknąć karmienia oszustów.
Zoë Corbyn
8 listopada 2012
Matki zazwyczaj zabieraja się do nauczania swoich dzieci w momencie ich urodzenia. Ale samice jednego z australijskich ptaków nie mogą czekać tak długo.
Samice chwostki szafirowej (Malurus cyaneus) śpiewają ich niewyklutym jajom aby nauczyć znajdujące się w środku zarodki "hasła" - pojedyńczej unikalnej nuty - które pisklęta muszą potem wprowadzić do swoich nawoływań o pokarm, gdy będą chciały zostać nakarmione.
Ta sztuczka pozwala rodzicom chwostek odróżnić własne potomstwo od dwóch gatunków kukułek, które często okupują ich gniazda. Samice tych ptaków uczą również swoich partnerów tego hasła.
Chwostki są znane z dyskryminowania piskląt kukułek na podstawie ich odmiennych nawoływań o pokarm - mówi Sonia Kleindorfer, specjalista od zachowań zwierząt na Flinders University w Adelaide, która prowadzi te prace. Ale dotychczas nie było wiadomo, że pisklęta chwostek uczą się haseł przed wykluciem (wylęgiem).
"Nigdy wcześniej nie zostało pokazane, że faktycznie następuje uczenie w stadium embrionalnym," mówi Kleindorfer. I dodaje: Odkrycie, opublikowane dzisiaj w Current Biology, stanowi potencjał do rozpoczęcia badań nauczania prenatalnego w układach innych niż związki pasożyt-gospodarz i u innych zwierząt - co mogłoby występować wszędzie tam gdzie może to stanowić korzyść.
Przypadkowe odkrycie
Naukowcy zetknęli się z nauczaniem (odkryli nauczanie) w stadium embrionalnym zupełnie przez przypadek. Wykonywali nagrania wewnątrz ptasich gniazd poszukując zawołań (dźwięków, głosów) ostrzegawczych przed drapieżnikiem, gdy zauważyli, że samice chwostek śpiewają do niewyklutych jaj.
Gdy Kleindorfer i jej zespół przeanalizowali nagrania dokonane w ciągu pełnego cyklu gniazdowania, odkryli, że wszystkie pisklęta strzyżyka w danym gnieździe w ten sam sposób, charakterystyczny dla ich gniazda, nawołują prosząc o pokarm.
To nawoływanie zawierało sygnaturę (podpis, klucz), która była obecna w piosence śpiewanej przez samicę (matkę) wysiadującą jaja jak również w nawoływaniu, którym prosiła (zabiegała u) samca (ojca) o pokarm. Gdy naukowcy rozpoczęli nadawać (odtwarzać) nawoływania obcych piskląt w gniazdach, wówczas zarówno samice jak samce dorosłych osobników odmawiały karmienia tych piskląt.
Aby sprawdzić, czy nawoływanie o pokarm było wyuczone czy przekazane w genach, Kleindorfer zamieniła miejscami jaja w 22 gniazdach. Po wykluciu się z zamienionych jaj pisklęta nawoływały się w sposób nauczony (używały nawoływań nauczonych) przez ich przybraną matkę, a nie przez matkę biologiczną.
Pomimo, że jaja kukułki są wysiadywane obok jaj strzyżyka, wydaje się, że zarodki kukułki nie mają dostatecznie dużo czasu, aby dobrze poznać hasło. Lekcje zaczynają się około 10 dni po złożeniu jaj, dając zarodkom strzyżyków około 5 dni na nauczenie się nawoływania przed wylęgiem (wykluciem się), ale zarodki kukułki, które wykluwają się wcześniej i następnie wypychają [z gniazda] inne jaja, mają tylko około 2 dni [na naukę]. To oznacza, że rodzice, którzy stali się ofiarami [kukułki], mogą uciec przed koniecznością wykarmienia olbrzymiego pisklęcia, które nie jest ich własnym i mogą odlecieć aby założyć nowe gniazdo.
Sprytne kukułki
Strzyżyki nie są jednak doskonałe w rozpoznawaniu kukułek. Zawsze potrafią zidentyfikować jeden gatunek ale inny tylko w około 40% (przypadków?). Wg Kleindorfer istnieją dowody, że pisklęta tych innych gatunków kukułek starają się odgadnąć hasło próbując różnych nawoływań.
Martin Stevens, ekolog behawioralny z University of Cambridge w Wielkiej Brytanii mówi, że wyniki tych badań mają implikacje nie tylko w przypadku ptaków walczących z kukułkami. "Otwiera to [potencjalną] możliwość przekazywania informacji swoim młodym przez dorosłe osobniki, nawet jeszcze przed wylęgiem".
Kleindorfer się z nim zgadza. "Istnieje wiele różnych scenariuszy [sytuacji], w których komunikacja między matką a jajem mogłaby być przydatna". "Na przykład do identyfikacji krewnych lub nie-krewnych." Może to również dawać samicom dodatkową szansę faworyzowania niektórych 'cech kulturowych' w następnym pokoleniu . "To nowe spojrzenie na walkę płci", mówi Kleindorfer.
Podpis pod zdjęciem: Pisklęta strzyżyków nie zostaną nakarmione jeśli nie zapiewają tajnego hasła, którego uczyły się będąc w jajach.
Nawiasem mówiąc Chwostek szmaragdowy to jeden z symboli Tasmanii, obok dziobaka i kolczatki.
W oryginalnym tekście opublikowanym na stronach internetowych magazynu "Nature" jest możliwość odsłuchania nawoływania lęgowego chwostki.