Na podstawie zachowania zwierząt i roślin można prognozować m.in. pogodę. Zwierzaki 'mają nosa' i swoim zachowaniem często okazują, czego można się spodziewać - znacznie lepiej niż aparatura pomiarowa. Oto przykłady:
Jeśli w czasie deszczu pająki sieciowe zabierają się do snucia pajęczyny, to można być pewnym, że lada chwila powinno się przejaśnić...
Gdy mrówki pospiesznie wracają z wypraw i zatykają wejście do mrowiska w środku dnia, oznacza to że będzie padał deszcz; potrafią też przewidzieć powódź (z czego często korzystali Indianie) - na długo przed przyborem wód mrówki wpadają w stan silnego pobudzenia, rozbiegają się w różne strony, wchodzą na drzewa, a po kilku tygodniach grupa mrówek "głównych meteorologów" zbiera się na "konferencję", po której wielotysięczna gromada mrówek przygotowuje się do wymarszu... zadziwiające jest, że opuszczone przez mrówki dotychczasowe domy zawsze zalewa woda, a nowe miejsca wybrane na obozowisko nigdy nie zostaje zalane:)
Bardzo wrażliwe na zmiany pogody są różne gatunki ryb.
Samotnie pływający po dnie sum przed burzą i niepogodą zawsze wynurza się bliżej powierzchni, siejąc postrach wśród znajdujących się tam ryb
Niezawodnym barometrem jest też szczupak - jeżeli wiosną przed tarłem dobrze chwyta przynętę, a potem nagle przestaje to robić, należy oczekiwać ochłodzenia, wiatru, niepogody...
Ryba golec podczas ładnej pogody zastyga w bezruchu w akwarium - gdy nagle zaczyna się gwałtownie poruszać, miotając sie z góry na dół, w prawo i lewo, sprawiając wrażenie jakby akwarium wypełniło się kłębowiskiem długich ciał, oznacza to, że wkrótce w okno zabębnią krople deszczu...
W niektórych krajach jako domowego barometru stosowano kiedyś z powodzeniem żaby :) Wystarczyło zrobić małą drewnianą drabinkę i wstawić ja do szklanego słoja, w którym umieszczono schwytaną w jeziorze żabę. Gdy, po oswojeniu się ze swoją nową siedzibą, żaba wychodzi po drabince - można oczekiwać złej pogody; gdy schodzi do wody - pogoda będzie zmienna; gdy pluska się na powierzchni - będzie ciepło, słonecznie, sucho.
Znanych jest wiele ludowych powiedzeń wiążących zachowanie żab ze zmianami pogody np.: Wieczorny rechot żab nie jest chrapliwy na słoneczną pogodę. Żaby z wieczora długo krzyczą - będzie dobra pogoda. Jeśli żaby utrzymują się na powierzchni wody i rechoczą, wystawiając pyszczki nad wodę - zapowiada to niepogodę. Żeby rechoczą na deszcz, głośno krzyczą - na piękną pogodę, milczą - przed nadejściem chłodu.
Wiele ptaków to wspaniali synoptycy.
W okresie dobrej pogody wszędobylskie wróble są wesołe, ruchliwe, czasem zawadiackie. Gdy jednak stają się ospałe, cichną, siedzą nastroszone, albo też stadami zbierają się na ziemi, kąpią się w piasku, oznacza to, że ma się na deszcz. Jeśli natomiast wróble zaczną świergotać w czasie długotrwałego już okresu niepogody, można się spodziewać jej poprawy. Gdy wróble stadami przelatują z miejsca na miejsce - będzie burza. Jeśli natomiast latają w zwartych stadach, to znaczy, że będzie ładna pogoda.
Dobrymi prognostykami są - bardzo inteligentne - wrony (ogólnie wszystkie krukowate). Czujne i bystre wrony często podnoszą alarm przy zbliżaniu się niebezpieczeństwa, którego groźbę potrafią, w znacznym stopniu, prawidłowo ocenić. Przed deszczem szara wrona zwykle siada na gałęzi albo na płocie, nastroszona, zgarbiona, z opuszczonymi skrzydłami i kracze. Przed mrozem wrony i kawki siadają na wierzchołki drzew, na niższe gałęzie - przed wiatrem. Jeżeli siadają na śniegu znaczy to, że będzie odwilż. ...
W niektóre poranki można zaobserować tworzące się na końcu liści filodendronu małe kropelki przezroczystej cieczy zwiastujące w niedługim czasie deszcz...
Gdy rano, o świcie jest mgła i rosa to w ciągu dnia będzie piękna pogoda. Letnimi zwiastunami dobrej pogody są m.in. latające wysoko jaskółki i srebrzysty zachód Słońca. Wysokość na której latają jaskółki zależy od pułapu na którym latają w danej chwili owady, którymi się żywią, a to z kolei zależy od pogody.
Dobrymi synoptykami są też owady - na przykład taki konik polny podobno potrafi reagować na mikroskopijne drgania wielkości rozmiaru atomu co można wykorzystać przy przewidywaniu trzęsień ziemi, bo daje znacznie lepsze wyniki niż skomplikowane przyrządy sejsmograficzne ;-)
Obserwacje orangutanów w ogrodach zoologicznych wykazały, że wiele z nich wpadało we wściekłość na kilka godzin przed trzęsieniem ziemi o niewielkiej sile, a niektóre małpy zaczynały się niepokoić nawet na dzień przed początkiem wstrząsu sejsmicznego.
Szczególną wrażliwością sejsmiczną cechują się węże. Często pierwsze wśród zwierząt przechwytują sygnały nadciągającego żywiołu. Pewnego razu do przedstawieciela władz Turkmenii przyszli starzy mieszkańcy i stwierdzili, że będzie trzęsienie ziemi. Na pytanie, skąd o tym wiedzą, powiedzieli, że wskazuje na to opuszczenie przez węże i jaszczurki swoich kryjówek... ostrzeżenie okazało się prawdziwe.
CDN..
Zainteresowanym powyższymi spostrzeżeniami i wyjaśnieniem przyczyn takiego zachowania zwierząt polecam lekturę ciekawej książki "O przewidywaniu zjawisk przyrody" napisanej przez specjalistę bionika Izota B. Litynieckiego (Wiedza Powszechna W-wa 1989)
Warto również zajrzeć na strony Survivalu "Jak przewidzieć zmiany pogody na podstawie obserwacji przyrody" oraz portalu górskiego e-góry: "Słonecznie będzie gdy... ", "Deszczowo będzie gdy...". Wiele cenych wskazówek pogodowych oraz piękne zdjęcia zjawisk optycznych znajdziesz w Caperskim Wzorniku Pogodowym
O zbliżającej się pogodzie można sporo powiedzieć na podstawie wskazań barometru, termometru i wilgociomierza.
Pogoda deszczowa:
Przy powolnym spadku ciśnienia - wiatr i deszcz, a przy temperaturze poniżej 0 stopni C. śnieg
Przy gwałtownych zmianach (spadku?) ciśnienia - silne wiatry, burze, sztormy a przy temperaturze poniżej 0 stopni C. - śnieżyca
Pogoda słoneczna:
Przy powolnym wzroście ciśnienia - słonecznie i sucho, zimą mroźno.
Przy gwałtownym i szybkim wzroście krótkotrwała ładna pogoda, mgły.
Jeśli znasz inne przesłanki przyrodnicze (pogodowe i nie tylko) proszę o podzielenie się tymi informacjami ze mną.